Δράσεις

Ημερομηνία Προσθήκης: 09/05/2014

Οι υπηρεσίες της Εθνικής Υποδομής οργανώνονται σε τέσσερις ενότητες:

Υπηρεσίες κοινωνίας ψηφιακών πόρων
Εργαλεία και οδηγίες ανάπτυξης ψηφιακών πόρων
Υπηρεσίες Ευρωπαϊκής Υποδομής DARIAH
Παρατηρητήριο Ψηφιακών Ανθρωπιστικών Σπουδών

Από αυτές, οι τρεις πρώτες είναι κυρίως τεχνικές, ενώ η τελευταία αποσκοπεί στη συγκρότηση κι ενίσχυση της κοινότητας μέσω της διάχυσης τεχνογνωσίας, της πληροφόρησης, της καταγραφής και παρακολούθησης του ανθρώπινου δυναμικού.

Οι τεχνικές ενότητες υπηρεσιών αποσκοπούν στην επίτευξη και συνεχή ενδυνάμωση της κοινωνίας ψηφιακών πόρων, τη μακροπρόθεσμη διατήρηση αυτών, τη διαλειτουργικότητα δεδομένων και υπηρεσιών και την παραγωγή προστιθέμενης αξίας σε εθνικό κι ευρωπαϊκό πλαίσιο. Ως εκ τούτου, περιλαμβάνουν υπηρεσίες διαλειτουργικότητας, ψηφιακής επιμέλειας, μακροπρόθεσμης ψηφιακής διατήρησης και υπηρεσίες αποθετηρίου ή συνιστώσες τέτοιων υπηρεσιών, καθώς επίσης πρότυπα, οδηγίες κι εργαλεία για τη σύνθεσή τους. Στο μέτρο που οι υπηρεσίες αυτές είναι αρκετά γενικής και υπερτοπικής εφαρμογής μπορούν να εισφέρονται στην Ευρωπαϊκή Υποδομή DARIAH ή να μεταφέρονται και να προσαρμόζονται από τις διαθέσιμες στο πλαίσιο εκείνης. Άλλωστε, αποτελεί υποχρέωση της Εθνικής Υποδομής να παρακολουθεί τις δράσεις της Ευρωπαϊκής και να συντονίζεται, όσο είναι δυνατόν και ωφέλιμο, με εκείνες.

Εξάλλου, η ανάπτυξη των υπηρεσιών της Υποδομής λαμβάνει υπόψη και αξιοποιεί στο μέγιστο βαθμό τα αποτελέσματα των ερευνητικών και αναπτυξιακών δράσεων που λαμβάνουν χώρα σε εξειδικευμένους φορείς του δικτύου με υψηλή τεχνογνωσία. Ως εκ τούτου, οι υπηρεσίες της Υποδομής προδιαγράφονται με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορούν να αξιοποιήσουν ενεργητικά την πλαισίωση αυτή από τους εν λόγω φορείς, οι οποίοι παράγουν συστήματα και υπηρεσίες διαλειτουργικότητας, επιμέλειας, διατήρησης και αποθετηρίου.

Στο παρακάτω σχήμα εμφανίζεται η ως άνω αρχιτεκτονική και πλαισίωση της Υποδομής.

1. Υπηρεσίες κοινωνίας ψηφιακών πόρων

Στόχος αυτής της δράσης είναι η μελέτη, δημιουργία και διαχείριση μητρώων μεταδεδομένων για συλλογές που αφορούν στις ανθρωπιστικές επιστήμες και αναπτύσσονται από ελληνικούς φορείς. Αντικείμενο της δράσης είναι η συσσώρευση μεταδεδομένων από συλλογές καθώς και η συσσώρευση των αντίστοιχων σχημάτων τους σε ένα ενιαίο μητρώο που θα λειτουργεί για τη διασφάλιση της διαλειτουργικότητας μεταξύ των αντίστοιχων εφαρμογών και συστημάτων που παρέχουν σχετικές υπηρεσίες πληροφόρησης.

Τα μητρώα σχημάτων μεταδεδομένων αποτελούν βασικά εργαλεία διαλειτουργικότητας για συστήματα και υπηρεσίες πληροφόρησης μιας θεματικής περιοχής. Σκοπός τους είναι η παροχή όλων των στοιχείων μεταδεδομένων που χρησιμοποιούν συναφείς συλλογές, έτσι ώστε η δημιουργία σχημάτων μεταδεδομένων για (νέες) συναφείς εφαρμογές (application profiles) να καθίσταται εύκολη και κυρίως να βασίζεται στην πρότερη εμπειρία και τα λεξιλόγια των στοιχείων μεταδεδομένων μαζί με τους αντίστοιχους κανόνες σύνταξης που τα διέπουν. Σε ένα μητρώο σχημάτων μεταδεδομένων υπάρχουν: (α) αναλυτική περιγραφή όλων των σχημάτων μεταδεδομένων που φιλοξενεί με την τεκμηρίωση της σύνταξης και της σημασιολογίας των στοιχείων τους, (β) οδηγίες χρήσης του κάθε στοιχείου του κάθε σχήματος, (γ) οδηγίες για την ανάπτυξη προφίλ εφαρμογής και (δ) μηχανισμοί αντιστοίχισης από ένα σχήμα σε ένα άλλο ή σε άλλα σχήματα ή οντολογίες αναφοράς [π.χ. Dublin Core, MODS, Europeana Data Model (EDM), CIDOC CRM]. Στην Εθνική Υποδομή ακολουθούνται τα πρότυπα για την ανάπτυξη και διαχείριση μητρώων μεταδεδομένων και τις αντίστοιχες υπηρεσίες που παρέχουν τα μητρώα αυτά (ISO 11179 και ISO 15000-3).
Η δράση περιλαμβάνει τις εξής επιμέρους ενέργειες:

1.1 Μητρώο πηγών δεδομένων, φορέων και προσώπων

Σύμφωνα με την υπάρχουσα βιβλιογραφία, τα μεταδεδομένα σε επίπεδο συλλογής βοηθούν σημαντικά στην επιλογή και πρόσβαση του επιθυμητού ψηφιακού υλικού. Σύμφωνα με μελέτες, η απόδοση της ανάκτησης πληροφοριών, ειδικά από ετερογενείς συλλογές, βελτιώνεται στις ψηφιακές βιβλιοθήκες που παρέχουν μεταδεδομένα σε επίπεδο συλλογής. Επομένως, για τη διευκόλυνση (α) του εντοπισμού υλικού που περιγράφεται στους καταλόγους και τα μητρώα μεταδεδομένων που αναπτύσσονται και (β) της πρόσβασης σε αυτό το υλικό, αποφασίστηκε η καταγραφή των συλλογών που αφορούν στις τέχνες και τις ανθρωπιστικές επιστήμες και η δημιουργία ενός καταλόγου-ευρετηρίου δομημένου με κατάλληλα μεταδεδομένα περιγραφής συλλογών.
Το μητρώο πηγών δεδομένων, φορέων και προσώπων αποτελεί τον κατάλογο των συλλογών και είναι αναπόσπαστο μέρος του μητρώου μεταδεδομένων. Ο κατάλογος συλλογών υλοποιείται με χρήση του συστήματος επιμέλειας πόρων (βλ. Υπηρεσίες Ευρωπαϊκής Υποδομής DARIAH).

1.2 Μητρώο μεταδεδομένων

Το μητρώο μεταδεδομένων φιλοξενεί καταλόγους μεταδεδομένων οι οποίοι αποτελούν συσσωρεύσεις (aggregations) μεταδεδομένων από συναφείς θεματικά συλλογές ψηφιακών πόρων. Ο κάθε κατάλογος που φιλοξενεί μεταδεδομένα για μια θεματική περιοχή ακολουθεί ένα ιδιαίτερο σχήμα (switching schema) το οποίο ολοκληρώνει τις πληροφοριακές ανάγκες της επιστημονικής κοινότητας που διαχειρίζεται τους πόρους της περιοχής. Για λόγους διαλειτουργικότητας γίνεται προσπάθεια ώστε όλοι οι κατάλογοι να εκφράζονται από ενιαίο σχήμα μεταδεδομένων. Το όλο περιεχόμενο θα φιλοξενείται στο πληροφοριακό σύστημα επιμέλειας πόρων.
Συγκεκριμένα, αναπτύσσονται κατάλογοι μεταδεδομένων για τις ακόλουθες γνωστικές περιοχές:
– Ανθρωπολογία και Εθνολογία
– Αρχαιολογία
– Κλασικές σπουδές
– Ιστορία
– Ιστορία και Φιλοσοφία των Επιστημών
– Λογοτεχνία
– Γλωσσολογία
– Φιλοσοφία
– Θεατρολογία
– Μουσική και Μουσικολογία
– Βυζαντινές Σπουδές
– Τέχνη και Ιστορία της Τέχνης

1.3 Μητρώο οντολογιών και ορολογιών

Μια σημαντική πρωτοτυπία για το επιστημονικό πεδίο των μητρώων μεταδεδομένων είναι η ενσωμάτωση εννοιολογικών σχημάτων (π.χ. οντολογιών) στα οποία βασίζονται τα σχήματα μεταδεδομένων, καθώς επίσης και λεξιλογίων στο μητρώο. Τα εννοιολογικά σχήματα έχουν ως σκοπό την ανάπτυξη σχημάτων μεταδεδομένων βάσει συγκεκριμένων εννοιών και των μεταξύ τους σχέσεων που εκφράζουν τις ανάγκες τεκμηρίωσης και διαχείρισης των πόρων μιας κοινότητας. Με αυτό τον τρόπο παρέχουν τη λογική στην οποία βασίζεται ένα σχήμα μεταδεδομένων. Τα σχήματα αυτά κωδικοποιούνται σε γλώσσες του σημασιολογικού ιστού, για παράδειγμα RDF(S) ή OWL.
Από την άλλη πλευρά, τα λεξιλόγια αποτελούν μια δομημένη συλλογή της ορολογίας που χρησιμοποιούν οι κοινότητες για την τεκμηρίωση και ευρετηρίαση πόρων με καθιερωμένους (κοινά αποδεκτούς και με ενιαίο τρόπο συντεταγμένους) όρους. Τα λεξιλόγια που αναπτύσσονται αφορούν στις γνωστικές περιοχές οι οποίες απαριθμούνται και στο μητρώο μεταδεδομένων. Τα λεξιλόγια κωδικοποιούνται σε κατάλληλα πρότυπα του σημασιολογικού ιστού όπως το Simple Knowledge Organization System (SKOS). Η κατάθεση των λεξιλογίων από τους κατόχους τους θα γίνεται στο πληροφοριακό σύστημα επιμέλειας πόρων.

1.4 Μητρώο λογισμικών

Το μητρώο λογισμικών αποσκοπεί στην καταγραφή των λογισμικών που χρησιμοποιούνται από τα μέλη του ΔΥΑΣ, τις δυνατότητες που έχουν, τις βάσεις δεδομένων από τις οποίες υποστηρίζονται και κυρίως τις δυνατότητες διαλειτουργικότητας που έχουν. Η γνώση ύπαρξης των διαθέσιμων λογισμικών και ιδιαίτερα του σκοπού τον οποίο εξυπηρετούν θα επιτρέψει την καλύτερη εκμετάλλευση των πόρων του δικτύου κυρίως ως προς την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών.

2. Εργαλεία και οδηγίες ανάπτυξης ψηφιακών πόρων

Η δράση περιλαμβάνει τις εξής επιμέρους ενέργειες:

2.1 Ανάπτυξη συλλογών δεδομένων

Η ανάπτυξη συλλογών δεδομένων ακολουθεί κοινές πρακτικές τόσο μεταξύ των μελών του ΔΥΑΣ όσο και μεταξύ άλλων αντίστοιχων δράσεων (π.χ. DARIAH) έτσι ώστε: α) να μπορούν οι συλλογές να ενσωματωθούν στις αντίστοιχες αυτές δράσεις και β) να τηρούνται όλες οι σύγχρονες πρακτικές και πρότυπα. Στο πλαίσιο αυτής της υποστηρικτικής δράσης δημιουργούνται οδηγίες καλών πρακτικών συνοδευόμενες από όλα τα σχετικά διεθνή πρότυπα.

2.2 Ανάπτυξη μεταδεδομένων

Αντικείμενο της υποστηρικτικής αυτής δράσης αποτελεί η δημιουργία οδηγιών και παραδειγμάτων για τη σωστή ανάπτυξη σχημάτων μεταδεδομένων τα οποία ανταποκρίνονται στις σύγχρονες απαιτήσεις και: α) επιτρέπουν τη διαλειτουργικότητα με βασικά πρότυπα και υπηρεσίες (π.χ. EDM, OAI) του δικτύου, β) είναι αρκετά περιεκτικά και γ) μπορούν να αντιστοιχηθούν σε άλλα βασικά πρότυπα.

2.3 Διασφάλιση ποιότητας μεταδεδομένων

Ένα σημαντικό θέμα που σχετίζεται με τους καταλόγους των μεταδεδομένων είναι η διασφάλιση της ποιότητας των περιεχομένων τους, δηλαδή των μεταδεδομένων. Κατά καιρούς έχουν προταθεί διάφορα μοντέλα ποιότητας μεταδεδομένων και έχει διατυπωθεί μια σειρά κριτηρίων για την αξιολόγησή τους, όπως:
– Πληρότητα: Αυτό το κριτήριο αναφέρεται στο κατά πόσο παράγονται μεταδεδομένα για τα στοιχεία ενός σχήματος μεταδεδομένων. Για το κριτήριο αυτό έχουν προταθεί κυρίως τυπικά μαθηματικά μοντέλα και αλγόριθμοι υπολογισμού της κάλυψης των στοιχείων ενός σχήματος από τους παραγωγούς των μεταδεδομένων μιας συλλογής ψηφιακών πόρων.
– Ακρίβεια: Με το κριτήριο αυτό διερευνάται το ερώτημα αν τα μεταδεδομένα για έναν πόρο ή μια συλλογή πράγματι περιγράφουν επαρκώς τον πόρο ή τη συλλογή και δεν παρουσιάζουν σφάλματα. Οι μέθοδοι που σχετίζονται με τη διερεύνηση αυτού του κριτηρίου είναι κυρίως χρηστοκεντρικές (δηλ. βασίζονται σε έρευνες χρηστών) και δευτερευόντως βασίζονται σε τυπικά μοντέλα.
– Καταλληλότητα: Με το κριτήριο αυτό ελέγχεται γενικά το κατά πόσο ένα σχήμα μεταδεδομένων που χρησιμοποιείται για μια συλλογή ψηφιακών πόρων θεωρείται κατάλληλο για την περιγραφή τους. Το κριτήριο αυτό συγκεφαλαιώνει θέματα πληρότητας και ακρίβειας και οι μέθοδοι που σχετίζονται με τη διερεύνησή του είναι κυρίως χρηστοκεντρικές.
– Προσβασιμότητα: Το κριτήριο αυτό αναφέρεται στη σχέση ενός σχήματος μεταδεδομένων που χρησιμοποιείται από μια ψηφιακή συλλογή με το σύστημα διεπαφής που τη φιλοξενεί. Το βασικό ερώτημα που διερευνά αυτό το κριτήριο είναι κατά πόσο το σύστημα διεπαφής δίνει τη δυνατότητα πρόσβασης στα αντίστοιχα μεταδεδομένα. Οι μέθοδοι που διερευνούν αυτό το κριτήριο σχετίζονται με το γνωστικό πεδίο της ευχρηστίας.

Για την ποιότητα των μεταδεδομένων έχουν καταρτιστεί και καλές πρακτικές οι οποίες λαμβάνονται υπόψη από την Εθνική Υποδομή. Ωστόσο, η υπάρχουσα βιβλιογραφία εστιάζει σε σχήματα περιγραφικών δεδομένων μικρού και μέσου μεγέθους, όπως το Dublin Core ή το πρότυπο μεταδεδομένων για μαθησιακούς πόρους (IEEE – LOM). Στο χώρο των ανθρωπιστικών επιστημών οι περιγραφές των πόρων είναι περισσότερο αδόμητες καθώς περιλαμβάνουν μακροσκελή κείμενα, παραπομπές και άλλα χαρακτηριστικά τα οποία καθιστούν δύσκολο τον έλεγχο ακρίβειας ή καταλληλότητας των παραχθέντων μεταδεδομένων. Για το λόγο αυτό γίνεται επαναπροσδιορισμός των κριτηρίων και των μεθόδων αξιολόγησης της ποιότητας των μεταδεδομένων που συμπεριλαμβάνονται στους καταλόγους που δημιουργούνται. Διατυπώνονται μοντέλα και καλές πρακτικές που επαληθεύονται με πειραματικές διαδικασίες οι οποίες παρέχουν δεδομένα για ανάλυση και βελτίωση τόσο των μοντέλων αξιολόγησης, όσο και των μεταδεδομένων των αντίστοιχων καταλόγων.

2.4 Ανάπτυξη λεξιλογίων

Τα λεξιλόγια αποτελούν αναπόσπαστο μέρος μιας ψηφιακής συλλογής, επιτρέποντας την ύπαρξη δομημένων καθιερωμένων όρων. Ο σωστός σχεδιασμός ενός λεξιλογίου δημιουργεί υψηλής ποιότητας ψηφιακές εγγραφές οι οποίες μπορούν να διευκολύνουν την ανάπτυξη υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας. Η δράση αυτή αποσκοπεί στην επίλυση των προβλημάτων που ανακύπτουν, όπως για παράδειγμα τη δημιουργία πολυγλωσσικών λεξιλογίων, τα οποία συνδυάζονται με αντίστοιχα διεθνών δράσεων (π.χ. DARIAH).

2.5 Πρότυπα και καλές πρακτικές

Η ύπαρξη καλών πρακτικών και καθιερωμένων προτύπων αντικατοπτρίζεται στον ίδιο το ρόλο του ΔΥΑΣ μιας και φέρνει κοντά τα μέλη του, εναρμονίζει και εκσυγχρονίζει τις πρακτικές και τα πρότυπα που ήδη χρησιμοποιούν δίνοντας τη δυνατότητα καλύτερης αξιοποίησης των υφιστάμενων πόρων και υλικού. Η δράση δημιουργεί ένα σύνολο από πρότυπα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε ένα σύνολο περιπτώσεων (που καλύπτουν την πλειοψηφία των αναγκών), καθώς επίσης και ένα σύνολο πρακτικών που περιγράφουν τον ενδεδειγμένο τρόπο χρήσης των προτύπων αυτών. Τα πρότυπα αναφέρονται συνολικά στα μεταδεδομένα, τα εργαλεία/τεχνολογίες και τις προσφερόμενες υπηρεσίες.
H δραστηριότητα αυτή περιλαμβάνει επίσης τη μελέτη και διαμόρφωση συνθηκών για τη διευκόλυνση της πρόσβασης σε ερευνητικά δεδομένα και της χρήσης αυτών για εκπαιδευτικούς σκοπούς, πρωτίστως -αλλά όχι αποκλειστικώς-, στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Επίσης προβλέπει τη διάθεση πόρων της υποδομής σε εκπαιδευτικά ιδρύματα για την εκπαίδευση και εξάσκηση των φοιτητών τους στα πεδία των Ψηφιακών Ανθρωπιστικών Σπουδών με κατάλληλες άδειες.

2.6 Διαχείριση πνευματικών δικαιωμάτων

Η ετερογένεια μεταξύ των συλλογών που καταγράφονται στο ΔΥΑΣ συνοδεύεται από διαφόρων ειδών άδειες χρήσης που αφορούν: α) στη δυνατότητα πρόσβασης σε μέρος ή στο σύνολο του περιεχομένου, β) στη δυνατότητα ανάπτυξης εφαρμογών κι εκμετάλλευσής τους από το δίκτυο και γ) στη δυνατότητα εμπλουτισμού των συλλογών. Αντίστοιχα ισχύουν και για την περίπτωση όπου ένα μέλος του ΔΥΑΣ έχει αναπτύξει σχετικό λογισμικό. Σκοπός της δράσης αυτής είναι η καθιέρωση ενός ενιαίου θεσμικού πλαισίου το οποίο θα συνοδεύεται από πρακτικές και οδηγίες προς τα μέλη που ενδιαφέρονται είτε να δημιουργήσουν μια νέα συλλογή είτε να ενσωματώσουν ένα τέτοιο θεσμικό πλαίσιο σε μια υπάρχουσα συλλογή.

2.7 Ανάπτυξη ανθρωπίνων πόρων

1. Σεμινάρια κατάρτισης επαγγελματιών

Ένας από τους πολλαπλούς τρόπους με τους οποίους η Εθνική Υποδομή αξιοποιεί τη γνώση και την εμπειρία που συγκεντρώνεται μέσω των μελών του ΔΥΑΣ είναι και η κατάρτιση επαγγελματιών στο χώρο του πολιτισμού μέσω σεμιναρίων. Οι θεματικές περιοχές ποικίλλουν και περιλαμβάνουν τόσο τεχνολογικά θέματα όσο και θέματα που αφορούν σύγχρονες πρακτικές και εξελίξεις στο χώρο των ανθρωπιστικών επιστημών.

2. Συναντήσεις εργασίας

Η ανάπτυξη της ψηφιακής τεχνολογίας στο χώρο των ανθρωπιστικών επιστημών έχει επανακαθορίσει την ερευνητική πρακτική στις επιστήμες αυτές. Η συγκεκριμένη δράση στοχεύει στη συστηματική κατάρτιση των νέων επιστημόνων των ανθρωπιστικών σπουδών στις υπηρεσίες της υποδομής μέσω συναντήσεων εργασίας (workshops), οι οποίες επίσης συμβάλλουν στη διαμόρφωση της κοινότητας των ψηφιακών ανθρωπιστικών σπουδών, βασική προϋπόθεση για τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη του πεδίου στη χώρα μας. Ήδη το DARIAH-GR διοργανώνει στις 30 Μαΐου Εισαγωγικό Σεμινάριο στις Ψηφιακές Ανθρωπιστικές Επιστήμες με την υποστήριξη της EADH (European Association for Digital Humanities).

2.8 Διαχείριση περιεχομένου/αποθετήρια

1. Οδηγίες για διαχείριση περιεχομένου, ανάπτυξη αποθετηρίων και μακροπρόθεσμη διατήρηση

Η επιλογή και ανάπτυξη ενός αποθετηρίου αποτελεί πλέον την πρώτη ενέργεια ενός φορέα–μέλους του ΔΥΑΣ. Η πληθώρα τέτοιων συστημάτων, τα οποία έχουν πάρα πολλά χαρακτηριστικά και χρησιμοποιούν πολλές τεχνολογίες, καθιστά την ανάπτυξη και χρήση τους όχι και τόσο προφανή. Σκοπός της δράσης αυτής είναι η επιλογή των πιο αξιόπιστων τέτοιων συστημάτων αποθετηρίων, με έμφαση στη μακροπρόθεσμη διατήρηση, και η υποστήριξή τους μέσω οδηγιών/παραδειγμάτων.

2. Λογισμικά συστήματα για μικρούς χρήστες και περιορισμένες χρήσεις

Πολλοί φορείς, οι οποίοι θα θέλανε να συμμετάσχουν στο ΔΥΑΣ, μπορεί να μην έχουν τους πόρους ή/και τις τεχνολογικές δυνατότητες να αναπτύξουν λογισμικά συστήματα (ακόμη και η χρήση έτοιμων out-of-the-box λύσεων δεν είναι τόσο προφανής). Σκοπός της δράσης αυτής είναι η ανάπτυξη και διάθεση λογισμικών συστημάτων έτοιμων προς χρήση (είτε μέσω της εύκολης ανάπτυξης/χρήσης τους είτε μέσω υπηρεσιών cloud) για χρήστες χωρίς πόρους και με ελάχιστες γνώσεις. Τα λογισμικά αυτά θα κάνουν χρήση των προτύπων που θα αναπτυχθούν στο δίκτυο.

3. Ανάπτυξη διαδικασιών πιστοποίησης

Οι παραπάνω δράσεις συμπληρώνονται με τη δημιουργία μιας υπηρεσίας πιστοποίησης της συμμόρφωσης κατά τη συγκρότηση συλλογών δεδομένων και μεταδεδομένων καθώς και ψηφιακών υπηρεσιών προς τις οδηγίες και τις καλές πρακτικές που εκδίδει το δίκτυο ΔΥΑΣ ή το DARIAH, ή και προς άλλα διεθνή πρότυπα και οδηγίες που θα έχουν υιοθετηθεί από αυτά. Η εν λόγω πιστοποίηση αναμένεται ότι θα προάγει τη διάθεση ψηφιακών πόρων για ερευνητικές κι επαγγελματικές χρήσεις, καθώς και σχετικών ψηφιακών υπηρεσιών, και θα συμβάλλει στη δημιουργία συνθηκών κανονικότητας και στην ωρίμαση του χώρου.

3. Υπηρεσίες Ευρωπαϊκής Υποδομής DARIAH

Η δράση περιλαμβάνει τις εξής επιμέρους ενέργειες:

3.1 Συντονισμός με δραστηριότητες της Ευρωπαϊκής Υποδομής DARIAH

Η Ευρωπαϊκή Υποδομή προβλέπει τη δημιουργία και λειτουργία τεσσάρων «Εικονικών Κέντρων Τεχνογνωσίας» (Virtual Competence Centres – VCCs), τα οποία έχουν διακριτό ρόλο. Τα VCCs αυτά θα παρέχουν υπηρεσίες και πρόσβαση σε συλλογές σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ενώ προβλέπεται και η διασύνδεση με αντίστοιχες δράσεις (π.χ. project Bamboo). Σκοπός της παρούσας δραστηριότητας είναι ο συντονισμός των υπηρεσιών της Εθνικής Υποδομής με τις αντίστοιχες του DARIAH-EU και η συμμετοχή υπηρεσιών της Υποδομής στο σύνολο των υπηρεσιών του DARIAH-EU. Συνοπτικά, τα VCCs, σύμφωνα με τα τώρα ισχύοντα, έχουν τα εξής αντικείμενα:
VCC1: e-Infrastructure
Το VCC1 είναι υπεύθυνο για την κατασκευή της τεχνολογικής βάσης των υπηρεσιών του DARIAH. Επιτρέπει τη δημιουργία κι ενσωμάτωση στην Υποδομή μητρώων, βάσεων δεδομένων και υπηρεσιών. Παρέχει δυνατότητες συνεργασιών μεταξύ των ερευνητών με τη χρήση σύγχρονων τεχνολογιών και αλληλεπίδρασης με ακαδημαϊκούς φορείς.
VCC2: Research and Education Liaison
Το VCC2 έχει ως στόχο την κατανόηση των πρακτικών των ερευνητών, την εύρεση νέων, χρήσιμων και συναφών υπηρεσιών και τη διάχυση της γνώσης αυτής στο σύνολο της ερευνητικής κοινότητας.
VCC3: Διαχείριση ερευνητικού/ακαδημαϊκού περιεχομένου
Στόχος του VCC3 είναι η μελέτη του κύκλου ζωής του περιεχομένου από τη στιγμή της δημιουργίας, της επιμέλειας και της διάχυσης αυτού μέχρι την ανεύρεσή του με σκοπό την επαναχρησιμοποίησή του. Ως εκ τούτου, το VCC3 θα εμπλακεί σε θέματα παράστασης και διαχείρισης των δεδομένων καθώς επίσης και διαχείρισης των σχετικών νομικών και διαδικαστικών ζητημάτων.
VCC4: Διάδοση, επιπτώσεις και προβολή
Ο στόχος του VCC4 είναι η διάδοση του έργου του DARIAH, η αξιολόγηση των επιπτώσεων αυτού στην έρευνα και η μέτρηση της προστιθέμενης αξίας που δημιουργεί, καθώς και η προβολή του σε ένα ευρύ κοινό ενδιαφερομένων μερών (stakeholders).

3.2 Διαχείριση της πρόσβασης σε όλες τις υπηρεσίες DARIAH

Η δράση αυτή αποτελεί το σημείο επαφής με την αντίστοιχη Ευρωπαϊκή Υποδομή (DARIAH-EU) και αποσκοπεί στη διαχείριση της πρόσβασης και χρήσης υπηρεσιών και συλλογών του DARIAH που μπορεί να είναι χρήσιμες.

4. Παρατηρητήριο Ψηφιακών Ανθρωπιστικών Σπουδών

Στο πλαίσιο του έργου και για την επιτυχία των στόχων του θα δημιουργηθεί Παρατηρητήριο Ψηφιακών Ανθρωπιστικών Σπουδών το οποίο θα αναπτύξει τις ακόλουθες δραστηριότητες:

— Συλλογή και αξιολόγηση ποσοτικών και ποιοτικών δεδομένων που αφορούν στη μελέτη και τις εξελίξεις στο πεδίο των Ψηφιακών Ανθρωπιστικών Σπουδών.
— Ανάλυση στοιχείων που έχουν συλλεχθεί στο Παρατηρητήριο είτε με πρωτογενή έρευνα και μελέτες είτε είναι διαθέσιμα μέσω συνεργαζόμενων φορέων.
— Παρακολούθηση και υποστήριξη της εξέλιξης του κλάδου των Ψηφιακών Ανθρωπιστικών Σπουδών τόσο στην Ελλάδα όσο και το εξωτερικό.
— Δημιουργία ομάδων εργασίας και σύνθεση απόψεων με φορείς, κοινωνικούς εταίρους, ειδικούς επιστήμονες, ερευνητές, ανεξάρτητες αρχές και άλλα ενδιαφερόμενα φυσικά ή νομικά πρόσωπα.
— Αναζήτηση, καταγραφή και συνεισφορά στην παρουσίαση και μεταφορά βέλτιστων πρακτικών από την Ελλάδα και το εξωτερικό, ιδιαίτερα από χώρες που έχουν σημειώσει σημαντική πρόοδο στο πεδίο των Ψηφιακών Ανθρωπιστικών Σπουδών.
— Ανάπτυξη μαθησιακών πόρων και οργάνωση δράσεων εκπαίδευσης και κατάρτισης, τόσο συμβατικών όσο και εξ αποστάσεως, για τις δυνατότητες, τις μεθόδους και τα εργαλεία των ψηφιακών ανθρωπιστικών σπουδών.
— Ενίσχυση με κάθε τρόπο της γόνιμης χρήσης των ψηφιακών τεχνολογιών προς όφελος της έρευνας και της αναπαραγωγής της γνώσης στο πεδίο των ανθρωπιστικών επιστημών.
— Διάχυση της γνώσης από τα παραπάνω στις εντός Ελλάδος ενδιαφερόμενες κοινότητες.
— Εκπροσώπηση της χώρας με ενεργό συμμετοχή στα αντίστοιχα ευρωπαϊκά και διεθνή workshops και fora.
— Ευαισθητοποίηση της κοινότητας των ερευνητών των ανθρωπιστικών επιστημών στη χρήση της ερευνητικής υποδομής.

Στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων του Παρατηρητηρίου:

— διοργανώνονται εκδηλώσεις που αποσκοπούν στη διάχυση, ενημέρωση, ανταλλαγή απόψεων και παρουσίαση εξελίξεων του πεδίου, οι οποίες έχουν τη μορφή σεμιναρίων, συναντήσεων εργασίας (workshops) και ομάδων προβληματισμού (think tanks)

— θα συγκροτηθεί βάση δεδομένων, διαθέσιμη on-line, που θα συγκεντρώνει και θα διαθέτει το σύνολο των πληροφοριών, πόρων, μελετών, κ.ο.κ. τις οποίες θα συγκεντρώνει και θα δημιουργεί το Παρατηρητήριο.

— διατίθενται απο την παρούσα δικτυακή πύλη όλες οι υπηρεσίες του δικτύου, γνωστοποιείται το έργο του, δημοσιεύονται κείμενα και διευκολύνεται η επικοινωνία των εταίρων και της κοινότητας.